Page 27 - Palliative care

26 การดูแลผู้ป่วยระยะสุ ดท้ายแบบประคั บประคอง
การสวดมนต์ สวดอ้อนวอนถึงพระเจ้า หรือร้ องเพลงสวด การสวดมนต์ช่วย
ให้ใจจดจ่ อกับสิ่งดี งามและยังช่วยให้เพลิ ดเพลินกับท่วงทำนองของบทสวด เราอาจเปิ ด
เทปสวดมนต์ หรืออ่านพระคั มภีร์ เพื่อให้ผู้ป่วยระลึกตามในใจ หรือหากผู้ป่วยยังสวดมนต์
ได้ และปรารถนาที่จะทำก็ชวนให้สวดมนต์ ร่วมกัน สำหรับผู้ที่ ไม่คุ้นเคยกับการสวดอาจ
แนะนำให้สวดบทสั้นๆ หรือเป็นคำๆ ที่โน้มน้าวใจให้เข้าหาสิ่งที่ดีงาม
การน้อมใจให้ ผู้ป่วยได้ ระลึกถึงสิ่งศักดิ์ สิทธิ์ที่นับถือจะช่วยให้ผู้ป่วยสงบลงได้ แต่
หากผู้ ป่วยไม่ได้ ผูกพั นกับความเชื่อหรือศาสนาใด สามารถน้อมให้ระลึกถึ งความดีงามที่
เคยทำมา หรื อสิ่งดีๆ ที่ภาคภูมิใจ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเข้าสู่ความสงบพร้อม อิ่มใจ
ในความดีของตน
ข้ อสังเกตอาการผู้ป่วยในช่วงท้ายของชีวิ ต8
ในช่วง 1-3 เดือน มักมีอาการทรงๆ ทรุดๆ สลับกันไป และเมื่ออวัยวะในร่างกาย
ค่อยๆ เสื่อม ผู้ป่วยมักมีอาการทรุดลงเรื่อยๆ
ในช่วง 2-3 สัปดาห์ สภาพร่ างกายเริ่มเปลี่ยนแปลง เช่น การสูบฉีดโลหิตน้อยลง
ทำให้ มือเท้าเย็น ผิวหนังเปลี่ยนสี คือ มีสีคล้ำขึ้น เป็ นจ้ำ หายใจเริ่มผิดปกติ ไม่ เร็วขึ้น ก็
ช้าลง หรือหายใจขาดเป็นห้วงๆ มีเสมหะออกมาก กล้ามเนื้อหย่อนยานควบคุมไม่ได้ การ
รับรู้แย่ ลง บางรายอาจเพ้อเรื่องที่ อยู่ใต้สำนึ ก รับประทานน้ อยลงหรือรั บประทานไม่ได้
แม้ ให้อาหารทางสายยาง อาหารจะไม่ย่อยและเหลือค้างในกระเพาะมาก
ในช่วงวันท้ ายๆ ของชีวิต จะมีอาการต่างๆ เช่น รับประทานและดื่มน้อยลง จึง
ไม่ ควรคะยั้นคะยอให้รับประทานอาหาร หรือให้น้ำเกลือและสอดสายให้อาหาร เพราะจะ
ทำให้ทรมานมากขึ้น ผู้ป่วยมักจะมีอาการอ่อนเพลีย ง่วง ซึม ดังนั้ นไม่จำเป็นต้องให้การ
รักษาอะไร ปล่อยให้พักผ่อนให้ เต็มที่ ไม่พยายามปลุกให้ตื่น ลดการรบกวนต่างๆ เช่น การ
พลิกตัว วัดความดัน ใส่สายสวนปัสสาวะ สอดท่อในคอ ฯลฯ หากผู้ป่ วยมีเสมหะมาก ควร
เลื อกวิธีการดูแลที่รบกวนผู้ ป่วยน้อยที่ สุด เช่น การใช้ ยาลดเสมหะดี กว่าใช้วิธีการดูด
เสมหะ เพราะทำให้ผู้ป่ วยทรมาน เมื่อถึงช่วงนี้ความเจ็บปวดต่างๆ จะลดลง เพราะระบบ
ประสาททำงานไม่ ดี การรั บรู้และความเจ็บปวดจะน้ อยลงจนไม่รู้สึก จึงอาจไม่จำเป็นต้อง
ใช้ ยาแก้ปวดอีกต่อไป
8 เติมศักดิ ์ พึ่งรั ศมี อ้างใน กรรณจริยา สุขรุ่ง. (2553). สุขสุดท้ายที่ปลายทาง : เผชิญความตายอย่ างสงบ.
หน้า 170-176.